Różnice pomiędzy preparatem I-PRF a PRP. Wybrane aspekty podstawowych informacji

Opracowanie: FM Dental

Czynniki wzrostu w regeneracji tkanek

Autologiczne preparaty krwiopochodne zawierające skoncentrowane płytki krwi (PLT  plateles) są z powodzeniem wykorzystywane w różnych gałęziach medycyny w celu rewitalizacji i regeneracji tkanek.

Preparaty takie, określane mianem "bogatopłytkowych", charakteryzują się znacznie
zwiększonym stężeniem tzw.płytkopochodnych czynników wzrostu (PGF Platelet Growth Factors)- białek uwalnianych w organizmie z ziarnistości trombocytów. Czynniki te pełnią kluczową rolę we wspomaganiu procesów regeneracyjnych tkanek.
W medycynie estetycznej czynniki wzrostu (PGF) przyczyniają się do rewitalizacji i odmłodzenia skóry poprzez stymulację fibroblastów do produkcji elastyny i nowych włókien kolagenowych oraz poprawiając waskularyzację.

Czynniki wzrostu zawarte w trombocytach inicjują i przyspieszają procesy naturalnej regeneracji oraz odbudowy tkanek i promują gojenie. Należą do nich: płytkowy czynnik wzrostu (PDGF), transformujący czynnik wzrostu (TGF), czynnik wzrostu śródbłonka
naczyń (VEGF), naskórkowy czynnik wzrostu (EGF), insulinopodobny czynnik wzrostu (IGF) oraz czynnik wzrostu fibroblastów (FGF).

Rozwój metod pozyskiwania preparatów zawierających skondensowane czynniki wzrostu

Opracowanie metod pozyskiwania i stosowania preparatów bogatopłytkowych stało się możliwe dzięki inżynierii tkankowej. Leczenie za pomocą płytkowych czynników wzrostu wpisuje się w nurt dynamicznie rozwijającej dziedziny medycyny skupiającej się na wykorzystywaniu i wzmacnianiu naturalnych zdolności regeneracyjnych organizmu
do leczenia różnych schorzeń - ortobiologii.

Jednym z dobrze znanych preparatów zawierającym skoncentrowane płytki krwi
(trombocyty) jest stosowane od kilku lat osocze bogatopłytkowe (PRP – Platelet Rich Plasma), gdzie płytki krwi są zawieszone w niewielkiej objętości osocza.

Dostępne są różne źródła PRP. Można je pozyskać po zastosowaniu separatorów używanych
w hematologii lub poprzez dwukrotne odwirowanie próbki krwi Ŝylnej pobranej od pacjenta, co powoduje rozdzielenie poszczególnych elementów morfotycznych zależnie od ich ciężaru i skutkuje zagęszczeniem płytek. Metoda wirowania zyskała ogromną  popularność i obecnie dostępnych jest co najmniej 13 różnych protokołów pozyskiwania PRP.
Różnice między nimi obejmują praktycznie wszystkie etapy produkcji PRP — od objętości krwi pobranej od pacjenta próbki krwi, przez stopień koncentracji PLT, do objętości uzyskanego produktu.

Prace nad udoskonaleniem procesu pozyskiwania preparatów zawierających skondensowane płytki (PLT) z krwi własnej pacjenta doprowadziły badaczy do zupełnie nowych rozwiązań i opracowania nowych preparatów. Zmieniając proces pozyskiwania płytek krwi (parametry wirowania, budowę probówek, dodatki chemiczne) możemy modyfikować skład i właściwości uzyskanego materiału.

Nowe preparaty płytek krwi

A-PRF+ oraz i-PRF to kolejne generacje preparatów zawierających płytki krwi. Zostały one
opracowane przez dra J.Choukrouna - wynalazcę i propagatora zastosowania czynników wzrostu zawartych w fibrynie bogatopytkowej w chirurgii stomatologicznej i regeneracyjnej.

W porównaniu do PRP właściwości uzyskanego przez dra Choukrouna materiału wykazują na tyle istotne różnice w strukturze, składzie i działaniu, iż konieczne było odróżnienie ich również poprzez adekwatną nazwę.

A-PRF+ Advanced Platelet Rich Fibrin Plus to ulepszona fibryna bogatopłytkowa, zaś i-PRF to Incjectable Platelet Rich Fibrin to iniekcyjna (płynna i nadająca się do iniekcji) fibryna
bogatopłytkowa.

Znaczenie fibryny - wydłużony okres uwalniania PGF

Preparaty fibrynowe pojawiły się w medycynie już kilka lat temu, jednak wówczas były dostępne jedynie w formie żelu, który nie nadawał się do iniekcji, sprawdzał się za to np. w przypadkach leczenia owrzodzeń skóry.

Fibryna i-PRF jest pod tym względem inna. Utrzymuje postać płynną przez ok. 12 do 15 minut od przygotowania.

Ściślej rzecz ujmując chodzi o płytkowe czynniki wzrostu (PGF), które są magazynowane w trombocytach, a następnie uwalniane. Zarówno ilość jak i tempo uwalniania czynników wzrostu znacząco różnią się w preparatach PRP i i-PRF. Fibryny uwalniają niektóre czynniki wzrostu dłuŜżej i w większych stężeniach (zobacz także artykuł w PubMed: Injectible platelet rich fibrin (i-PRF): ooportunities in regenerative dentistry)

Naturalny proces polimeryzacji włóknika w fibrynie PRF sprzyja wychwytywaniu i kumulacji komórek oraz cytokin już podczas wirowania.

Utworzona w sposób naturalny trójwymiarowa siećfibrynowa poddana następnie zostaje naturalnej "aktywacji" (bez trombiny czy jonów wapnia, jak ma to miejsce w przypadku PRP) poprzez kontakt tkanki docelowej z kolagenem w miejscu podania. Sprzyja to powolnemu uwalnianiu zawartych w PLT czynników PGF (ponad 7 dni) i dłuższej ekspozycji tkanek na ich stałe stężenie.

W preparatach z osoczem (PRP) przed aplikacją kliniczną w sposób sztuczny wywoływany jest proces polimeryzacji włóknika przez dodanie trombiny (zazwyczaj pochodzenia wołowego) czy jonów wapnia. Stworzona w ten sposób sieć włóknika róŜni się strukturą połączeń pojedynczych włókien fibryny, co ma wpływ na sposób uwalniania cytokin i czynników wzrostu. Z PRP największa masa czynników wzrostu jest uwalniana w chwili aplikacji materiału oraz w krótkim czasie po zabiegu.

Leukocyty w fibrynach

Kolejną istotną różnicą jest liczna obecność leukocytów w fibrynach i-PRF oraz APRF+ . Leukocyty, a w szczególności monocyty i granulocyty, odgrywają kluczową rolę w procesie tworzenia naczyń krwionośnych a co za tym idzie w procesach regeneracyjnych. Monocyty i makrofagi produkują białko zwane cytokiną, które wpływa na wzrost, proliferację i pobudzenie komórek do działania.

Ponadto w opracowanym przez dra Choukrouna preparacie i-PRF znajdują się nie tylko płytki krwi i czynniki wzrostu, ale również innego rodzaju komórki wpływające pozytywnie na proces regeneracji, w tym także mezenchymalne komórki macierzyste. Dzięki temu efekty terapeutyczne w postaci regeneracji, „odmłodzenia” skóry mogą być po pierwsze
lepsze, po drugie dłużej się utrzymują.

Wirować, ale inaczej

Fibryna i-PRF, podobnie jak osocze PRP, jest uzyskiwana z krwi pacjenta poprzez jej odpowiednią obróbkę.

Duże szybkości (powyżej 1300 obr./min) odwirowania krwi (przy PRP) prowadzą do utraty
wielu atrakcyjnych terapeutycznie komórek, które jako cięższe elementy przy większej szybkości są przez siłę odśrodkową wciskane i wytrącane na dno probówki, w masę erytrocytów.
Dzięki zmniejszeniu prędkości wirowania (poniżej 700 obr./min) moŜna uzyskać preparat z innymi frakcjami, bogatszy m.in. w leukocyty, hormony i inne białka a nawet mezenchymalne komórki macierzyste.

Z tego powodu fibryna i-PRF jest bezpieczniejsza dla pacjenta. Przygotowywana jest w sterylnych probówkach. Co ważne - w odróżnieniu od PRP proces wirowania jest krótki i jednoetapowy. Natychmiast po pobraniu następuje wirowanie i materiał jest gotowy do wstrzyknięcia.

W PRP stosowane są antykoagulanty oraz trombina wołowa, co może stanowić zagrożenie dla organizmu człowieka (krwawienia, zakrzepica, istotne reakcje immunologiczne), a ponadto ma wpływ na dynamikę i sposób aktywacji wydzielania z PLT zawartych w nich czynników wzrostowych (PGF). Aktywacja trombiną czy chlorkiem wapnia powoduje natychmiastowe uwolnienie PGF, natomiast aktywacja „naturalna”, zachodząca pod wpływem kontaktu docelowej tkanki z kolagenem, sprzyja stopniowemu uwalnianiu PGF i dłuższej ekspozycji tkanek na ich stałe stężenie.

Nowe możliwości

Bez wątpienia zaletą i-PRF jest prostota uzyskania koncentratu bogatopłytkowego oraz
jego unikalne właściwości fizyczne i biologiczne.